ძველ ქართულად
მოელოდეს ჰრომესა შინა პავლეს. ლუკა გალატიაჲთ მოსრულ იყო, ტიტე - დალმატიაჲთ, რომელნი იხილნა პავლე და განიხარა. და გარეშე ჰრომსა საუნჯჱ ვისიმე სასყიდლით დაეპყრა, რომელსა შინა ძმათა თანა იყოფოდა იგი და ასწავებდა ყოველთა სიტყუასა მას ჭეშმარიტებისასა, შეიწყნარებდა ყოველთა მათ, რომელნი მივიდოდეს მისა, და განთქუმულ იყო იგი ყოველთა მიმართ ჰრომს შინა. და მრავალნი სულნი შეეძინებოდეს უფალსა ჩუენსა. და მრავალთა ჰრწმენა ტაძრისაგანთაცა კეისრისათა. და იყო სიხარული დიდი ყოველთა მიმართ.
იყო ვინმე პირის მწდჱ კეისრისაჲ, რომელსა სახელი ერქუა პატროკლოს, მწუხრად მივიდა სავანესა მას პავლჱსსა და ერისა მისგან ვერ შეუძლო შესლვად შინა პავლჱსა, არამედ დაჯდა იგი სარკუმელსა ზედა მაღალსა და ისმენდა იგი, ასწავებდა რაჲ პავლე ერსა მას სიტყუასა მას ღმრთისასა.
ხოლო ეშმაკი, დასაბამითგან უკეთური, რომელი ეშურობს მარადის უფლისა მიერ მადლსა და სიყუარულსა და ცხოვრებასა მორწმუნეთასა, და დასდვა ძილი პატროკლეს, და გარდამოვარდა იგი სამ-ქორედისა მისგან და მოკუდა. და მეყსეულად უთხრეს კეისარსა მისი.
ხოლო წმიდამან პავლე გულისხმა-ყო სულითა და თქუა: კაცნო ძმანო, პოვა ადგილი უკეთურმან მან, რაჲთა განგუცადნეს ჩუენ. განვედით გარე და ჰპოოთ ჭაბუკი ერთი გარდამოვრდომილი სარკუმლით და მომკუდარი და ადრე მოიღეთ იგი აქა. ხოლო იგინი განვიდეს და მოიღეს იგი პავლჱსა. რაჟამს უკუე იხილეს იგი ერმან მან, შეშფოთნეს ფრიად. ხოლო წმიდამან პავლე ჰრქუა მათ: აწ სარწმუნოებაჲ თქუენი გამოჩნდინ. მოვედით თქუენ ყოველნი და ვევედრნეთ ტირილით უფალსა, რაჲთა ცხოვნდეს ყრმაჲ ესე და ჩუენ უბრალო ვიყვნეთ. და ვითარცა მოვიდეს და სულთ-ითქუნეს ყოველთა ღმრთისა მიმართ, ყრმამან მან მადლითა ქრისტჱსითა მოიდგნა სულნი და აღდგა. და აღსუეს იგი კაჰრაულსა და წარგზავნეს იგი მშჳდობით კეისრისა სხუათა თანა, რომელნი იყვნეს კეისრისა მის ტაძრისანი.
ხოლო კეისარსა ვითარცა ესმა სიკუდილი პატროკლჱსი, მოვიდა რაჲ იგი აბანოჲთ, და შეწუხდა იგი მისთჳს ფრიად და ბრძანა სხჳსაჲ დადგინებაჲ ადგილსა მისსა ღჳნოსა მას ზედა. უთხრეს მონათა მისთა და ჰრქუეს: უფალო კეისარ, პატროკლე ცოცხალ არს და დგას იგი ბჭეთა გარე. ხოლო პატროკლეს ეშინოდა შესლვად წინაშე კეისრისა. და ვითარ შევიდა, ჰრქუა მას კეისარმან: პატროკლე, ცოცხალ ხარა? ხოლო მან ჰრქუა: ცოცხალ ვარ, უფალო კეისარ. კეისარმან ჰრქუა მას: ვინ არს, რომელმან განგაცოცხლა შენ? გონიერებითა სარწმუნოებისაჲთა აღივსო ყრმაჲ იგი, მიუგო და ჰრქუა მას: იესუ ქრისტემან, მეუფემან საუკუნემან. განრისხნა კეისარი და ჰრქუა: აწ უკუე იგი მეუფჱ ყოფად არსა საუკუნეთაჲ და დაპყრობად ყოველთა მეფეთა? პატროკლოს ჰრქუა: ჰე, კეისარ, მან დაარღჳნეს ყოველნი მეფობანი, რავდენნი არიან ცასა ქუეშე. იყოს იგი მხოლოჲ მეუფჱ მეუფეთაჲ და არა იყოს მეუფებაჲ, რომელი განერეს მას. ხოლო კეისარმან სცა პირსა მისსა და ჰრქუა მას: პატროკლე, შენცა ვიდრემე განჩემებულ ხარ მას მეუფესა? ხოლო მან ჰრქუა: ჰე, უფალო, რამეთუ მან აღმადგინა მე მკუდრეთით.
ამისა შემდგომად ბარსაბა, ძემან იუსტჱსმან, და ჰორიონ კაბადუკმან და ფესტოს გალატელმან, რომელნი წინაშე მდგომელნი იყვნეს ნერონ კეისრისანი, და ამათცა მიუგეს და ჰრქუეს, ვითარმედ: ჩუენცა იგივე მეუფჱ გურწამს, კეისარ. მაშინ კეისარმან შეიპყრნა იგინი და შეაყენნა საპყრობილესა და გუემნა იგინი ბოროტად, რომელნი-იგი პირველ უყუარდეს ფრიად,და ბრძანა გამოძიებაჲ დიდისა მის მეუფისა მონათაჲ და განსცა წიგნები ესევითარი ბრძანებისაჲ, ვითარმედ ყოველნი რომელნი იპოვნენ ქრისტიანენი და ქრისტჱს ერისაგანნი, მოწყდებოდედ.
და მრავალთა თანა სხუათა მოიყვანეს წმიდაჲ პავლე კრული, რომელსა ყოველნივე ხედვიდეს მას, ვითარცა მის თანა შეკრულნი. გულისხმაყო ამისგან კეისარმან, ვითარმედ ესე არს მთავარი ერისაჲ ამის. ჰრქუა კეისარმან პავლეს: კაცო დიდისა მის მეუფისაო, რაჲ გულსა მოგიჴდა ჰრომთა სამთავროსა და ერსა ჰკრებ ჩემისაგან ერის მთავრობისა?
ხოლო წმიდაჲ პავლე აღივსო სულითა წმიდითა და ჰრქუა მას წინაშე ყოვლისა მის ერისა: კეისარ, ჩუენ არა ხოლო თუ შენისა ამისგან ყურისა ერთისა ერსა ვკრებთ, არამედ ყოვლისა სოფლისაგან, რამეთუ ეგრე გუამცნო ჩვენ უფალმან ჩუენმან, ვითარმედ: ნუვის აყენებთ, რომელსა უნდეს ერისკაც ყოფის საუკუნისა მის მეუფისა. არა სიმდიდრემან, არცა ამის სოფლისა ბრწყინვალებამან გიჴსნეს შენ, რამეთუ იგი თავადი არს მეუფჱ საუკუნეთაჲ და მსაჯული სოფლისაჲ.
ესე ვითარცა ესმა კეისარსა, განრისხნა ფრიად და ბრძანა ყოველთა მათ კრულთაჲ ცეცხლითა დაწუვაჲ, ხოლო პავლჱსი _ თავისა მოკუეთაჲ შჯულითა ჰრომთაჲთა. ხოლო წმიდაჲ პავლე არავე დადუმნა, არამედ ეტყოდა მას სიტყუასა მას ღმრთისასა და მთავარ სპაიპეტსა4* მას ლონგეონს და ასისთავსა კესტონს.
ხოლო იყო ნერონ კეისარი ჰრომეს შინა და მრავალსა შინა საქმესა ეშმაკისასა იქცეოდა. და მრავალნი ქრისტიანენი მოისრვოდეს მისგან, ვიდრემდე ჰრომნი ყოველნი შეკრბეს წინაშე ტაძარსა მას სამეუფოსა, ღაღადებდეს და იტყოდეს: კმა არს, კეისარ, რამეთუ კაცნი ესე ჩუენნი არიან. აჰჴოცა ჰრომთა ერსა? მაშინღა ნერონ კეისარი დასცხრა სიბორგილისაგან თჳსისა და ბრძანებაჲ დადვა: ნუმცა ვინ ქრისტიანჱ განეტევების, ვიდრემდე ვეკითხო პავლჱსთჳს ჭეშმარიტად.
მაშინ ჩუეულად მეორედ მოჰგუარეს მას წმიდაჲ პავლე შემდგომად ბრძანებისა მის. და განეჩინა კეისარსა პავლჱსი თავისა მოკუეთაჲ. ხოლო წმიდამან პავლე ჰრქუა მას: კეისარ, არა მცირედ ჟამ ცხოველ ვარ მე ჩემისა მეუფისა და, ოდეს თავი მომკუეთო, მე აღვდგე და გამოგეცხადო შენ, რაჲთა სცნა, რამეთუ არა მოვკუედ, არამედ ცხოველ ვარ მე უფლისა ჩემისა მიერ იესუ ქრისტჱსა, რომელი მოვალს განსჯად სოფლისა. ხოლო ლონგონ და კესტოს ჰრქუეს პავლეს: ვინაჲ არს ესრჱთ თქუენდა ესევითარი მეუფჱ, რომელი ესრჱთ გრწამს იგი და არა გნებავს გარდაქცევად ვიდრე სიკუდილდმდე?
ხოლო წმიდამან პავლე ჰრქუა მათ: კაცნო, რომელნი-ეგე ხართ უმეცრებასა შინა და საცთურსა ამის სოფლისასა, მოიქეცით და განერენით ცეცხლისაგან მის მომავალისა. არა ეგრე არს, ვითარ-ეგე თქუენ ჰგონებთ, ვითარმედ მეუფესა ქუეყანისასა ერად განწესებულ ვართ ჩუენ, არამედ ზეცით მომავალისა ღმრთისა ცხოველისა, რომელი-იგი უშჯულოებისათჳს, რომელ იქმნების ამას სოფელსა, მოვალს. და ნეტარ არს იგი კაცი, რომელსა ჰრწმენეს იგი, რამეთუ ცხონდეს უკუნისამდე. ხოლო იგინი ევედრებოდეს წმიდასა პავლეს და ჰრქუეს: გლოცავთ შენ, შემეწიე ჩუენ და მყვენ ჩუენ ეგრე, ვითარცა-ეგე შენ ხარ, და განგიტეოთ შენ.
ხოლო წმიდამან პავლე ჰრქუა მათ: არა ვარ მეოტი ქრისტჱსი, არამედ შჯულიერი მოსაგრჱ ღმრთისა ცხოველისაჲ. უკუეთუმცა3* მოსიკუდიდ ვიყავ ჩემისა მეუფისა, ვყავმცა ეგე, რომელსა-ეგე თქუენ მეტყჳთ, ლონგე და კესტოს. არამედ რამეთუ ცხოველ ვარ მე ღმრთისა ჩემისა და იგი მიყუარს მე და მივალ უფლისა, რაჲთა მოვიდე მის თანა, ოდეს მოვიდეს იგი დიდებითა მამისა მისისაჲთა. ხოლო მათ ჰრქუეს მას: ვითარ უკუე შენღა თავი მოგეკუეთოს, ჩუენ ვცხონდეთ?
და ვითარ იგინი იტყოდეს ამას, მოავლინნა4* ნერონ კეისარმან კაცნი: ფერეტან ვინმე და ფართენიოს ხილვად პავლჱსა, უკუეთუ თავი მოკუეთილა პავლჱსა ანუ აფრა, და პოვეს იგი ცოცხალიღა. და ჰრქუა მათ პავლე: გრწმენინ თქუენ ცხოველი ღმერთი, რომელ-იგი ჩემიცა და ყოველთა მორწმუნეთა მისთაჲ არს აღმადგინებელი მკუდრეთით.
ხოლო მათ ჰრქუეს პავლეს: წარვიდეთ ჩუენ აწ ნერონ კეისრისა და რაჟამს მოჰკუდე და აღსდგე შენ, მაშინ გურწმენეს ჩუენ ღმერთი იგი შენი. ხოლო ლონგოს და კესტოს ევედრებოდეს წმიდასა პავლეს ცხოვრებისა მათისათჳს. ჰრქუა მათ პავლე: ხვალისა დღე მო-რაჲ-ხჳდეთ საფლავსა ჩემსა და ჰპოვნეთ მუნ ორნი კაცნი, რომელნი ილოცვიდენ, ტიტე და ლუკა, და მათ მოგცენ თქუენ უფლისა მიერი იგი ბეჭედი.
და ვითარცა ჰრქუა მათ ესე პავლე, დადგა აღმოსავალით კერძო და აღიპყრნა ჴელნი თჳსნი ზეცად და ილოცვიდა მყოვარ ჟამ უფლისა მიმართ. დასცხრა იგი ლოცვისა მისგან და ზოგად ზრახვიდა იგი ერთბამად და ყოველთა მათ ასწავებდა სიტყუასა მას ცხოვრებისასა ებრაელებრითა ჴმითა ყოველთა მიმართ, ძმათა და მამათა.
და ამისა შემდგომად წარუპყრა ქედი თჳსი წმიდამან პავლე მეჴრმლეთა მათ სიხარულითა და არღარა იტყოდა მიერითგან. და ვითარცა მოჰკუეთა თავი მეჴრმლემან მან, მეყსეულად მადლითა ღმრთისაჲთა სძჱ გამოჴდა სისხლისა წილ ქედისაგან წმიდისა პავლჱსა და ესხურა სამოსელსა მას მეჴრმლისასა. ხოლო მეჴრმლესა მას და ყოველსა მას სიმრავლესა, რომელნი დგეს მუნ, უკჳრდა სასწაული იგი და ადიდებდეს ყოველნი ღმერთსა, რომელმან მოსცა ესევითარი დიდებაჲ პავლეს. და მოვიდეს და უთხრეს ნერონ კეისარსა, რაჲ-იგი იქმნა სასწაული წმიდისა პავლჱს ზედა.
ვითარცა ესმა ესე ნერონ კეისარსა, ფრიად დაუკჳრდა, განიზრახვიდა მყოვარ ჟამ სასწაულისა მისთჳს. მოვიდა მისა წმიდაჲ პავლე ცხრა ჟამს ოდენ, ვითარ-იგი მრავალი ერი დგა წინაშე მის კეისრისა, სიბრძნის მოყუარენი იგი და მეგობრები იგი ასისთავისაჲ მის. და ჰრქუა ნერონ კეისარსა დიდითა ჴმითა წმიდამან პავლე: კეისარ, აქა ვარ პავლე, ერისა კაცი იგი ღმრთისა ცხოველისაჲ. აწ გრწმენინ შენ, რამეთუ არა მოვკუედ, არამედ ცხოველ ვარ მე ღმრთისა ჩემისა მიერ. ხოლო შენდა არს მრავალი ძჳრი და დიდი ტანჯვაჲ, უბადრუკო, ამისთჳს რამეთუ დასთხიე შენ სისხლი მართალი უბრალოდ. და ესე გეყოს შენ არა მრავალთა დღეთა შემდგომად.
და ესე ვითარცა თქუა წმიდამან პავლე, აღმაღლდა მათგან. ხოლო ნერონს ვიმარ ესმა სიტყუაჲ ესე პავლჱსგან, შეძრწუნდა იგი ამას ზედა ფრიად და უბრძანა ყოველთაჲ მათ პყრობილთაჲ განჴსნაჲ და განტევებაჲ: პატროკლჱსი და ბარსაბაეთი მოყუსებითურთ მათით. და ვითარცა-იგი უბრძანა წმიდამან პავლე, განთიად მოვიდოდეს საფლავსა მას ლონგონ და კესტოს. და შიშით მოვიდოდეს იგინი მისა. და ვითარცა მიიწინეს იგინი მუნ, პოვნეს ორნი კაცნი, რომელნი ილოცვიდეს საფლავსა მას ზედა, ვითარცა-იგი ჰრქუა მათ პავლე. და შორის მათსა დგა წმიდაჲ პავლე.
მათ რაჲ იხილეს დიდებული ესე საქმჱ, დაუკჳრდა გულსსა მათსა. ხოლო ტიტეს და ლუკას შიში დიდი დაეცა და სივლტოლად იქცეს. და იგინი სდევდეს მათ. და ეწინეს და ჰრქუეს ტიტეს და ლუკას კესტოს და ლონგონ: არა კლვად გდევნით თქუენ, ვითარ-ეგე თქუენ ჰგონებთ, ნეტარნო კაცნო ღმრთისა ცხოველისანო, არამედ რაჲთა, ცხოვრებაჲ საუკუნოჲ მომცეთ ჩუენ, ვითარცა-იგი აღმითქუა ჩუენ ნეტარმან პავლე, რომელი ვიხილეთ მცირედრე წინა შორის თქუენსა მდგომარჱ ლოცვასა ზედა.
და ესე ვითარცა ესმა სიტყუაჲ მათ კაცთაგან ტიტეს და ლუკას, მრავლითა სიხარულითა და მხიარულებითა მოაქციეს. და მოსცეს მათ კაცთა ქრისტჱს მიერი იგი ბეჭედი. და ადიდებდეს ღმერთსა და მამასა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტჱსსა, რომლისაჲ არს დიდებაჲ და ძალი უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.
სინური მრავალთავი
