1
მარწყვმან თქვა: "მოვალ პირველად, მე ვერ მომისწრებს ხილია,
ფერად მსგავსი ვარ ლალისა, მერმე საჭმელად ტკბილია,
წინ რასა მისწრობს ტყემალი, მჟავე არის და გრილია,
მისგან ჩივიან ყველანი - «ვჭამე, მომკვეთა კბილია».
2
ტყემალმა უთხრა: «შეგარცხვენს ეგ შენი საუბარია,
უარესი ხარ ყველასა, არა ხარ ხილთა დარია,
თავსა მოგჭამენ ჭიანი, - ძირი გაქვს მეტად მწარია,
უჩემოდ ლხინი არ ვარგა, არცარა სანუკვარია».
3
ბალმან უთხრა: «ამხანაგო, თქვენ ვერ იტყვით ჩემსა ძვირსა,
ხესა თეთრად ავაყვავებ, დავამშვენებ ჩემსა ძირსა,
თავსა ბროლსა დავამსგავსებ, მერმე ლალსა გამჭვირვარსა,
შაქრის მსგავსად გარდვიქცევი, რა ჩამიდებს კაცი პირსა».
4
ჟოლო იკადრებს ქებასა: «აწ ვიტყვი, რაცა მხვდებისა,
მოვლენ ყველანი მფრინველნი, ჩემზედან შემოსხდებისა,
კაცნი მრავალნი მეძებენ, ადვილად ვერ მომხვდებისა,
სიყვარულითა ჩემითა მჭამენ და ვერ განძღებისა».
5
კიტრმან თქვა: «რაღა ვიკადრო საქმე ქებისა ჩემისა:
ტკბილი და მჟავე არა ვარ, კაცი რად მემოყვრებისა?
გრილი ვარ, კაცსა გავბერავ, მერმე თავი ვარ სნებისა,
ვინც რომ ჩემითა გაძღების, ციებაც შეექნებისა».
6
ნესვმან თქვა: «ვჩივი ამისთვის - მიწასა მომაყრიანო,
მოვლენ, მეძებენ, მპოებენ, ხორცსა დანითა მჭრიანო,
რა გავიზდები, საჭმელად ყველანი მინატრიანო,
ციებას, მერმე ცხელებას, ჭირს ჩემგან შეიყრიანო».
7
თხილმან თქვა: «გკადრო მართალი ჩემი პასუხი გულისა.
ყველანი უბნობთ, იკვეხით, მე იმან გამაგულისა,
სალხინოდ შესაქცევარი მე ვარ ყოვლისა სჯულისა,
კბილისა მატკინებელი, მერმე დამწველი გულისა».
8
მაყვალმან უთხრა: «არა ვარ ხილი თქვენებრი ქებული,
უარესი ვარ ყველასა, არვისგან მოწონებული,
ზედან მასხია ეკალი, ვარ მისთვის დაწუნებული,
პირველ გახლავარ ყირმიზი, მერმე პირ-გაშავებული».
9
საზამთრო იტყვის: «ნუ უბნობთ, მე არვის დაგიცილებო.
თავსა ნუ იქებთ ჩემთანა - მე ყველას დაგაწბილებო,
მე ჯალინოზ ვარ ექიმი, სნეულთა მოვალხინებო,
სიცხითა შეწუხებულსა მე გულსა მოუგრილებო».
10
ატამმან უთხრა: «რა გკადრო საქმე ქებისა ჩემისა?
უკეთესი ვარ ყოველთა, ხე ჩემი ტურფად ყვავისა,
შეყრა უხარის ყველასა ტურფისა სანახავისა,
მე და ნესვი ვართ ყოვლისა ამშლელი სენთა თავისა».
11
ვაშლმან უთხრა: «შვენებითა თქვენ ვერა ხართ ჩემი დარი,
ვარ ყოველთა საქებარი, მე ვარ თქვენი მაქებარი,
სალხინო და სანადიმო სუფრაზედან სადებარი,
გულის ჭირის უკუმყრელი - არად უნდა საუბარი».
12
ბროწეულმან თქვა: «უბნობთო მართლითა სამართალითა,
ჩემს უტურფესი ნაყოფი არვის უნახავს თვალითა,
მე ჩემსა ხესა მოვკაზმავ, ტურფად შევამკობ ხილითა,
დარბაზს სუფრასა ავავსებ იაგუნდითა, ლალითა».
13
ნიგოზმანცა თქვა: «მე კაცნი ჯოხსა მესვრიან ხელითა,
გამტეხენ, ტყავსა გამხდიან, პირს ჩამიგდებენ ხელითა,
გულითა მასპინძელი ვარ ნიადაგ მხიარულითა,
კაცსა საჭმელსა შეუმკობ, კიდეც ვალხინებ სულითა».
14
ყურძენმა უთხრა: «ვაგლახ თქვენ, რას უბნობთ ცუდ-მაშვრალია?
კაცნი ყოვლისა ქვეყანას ჩემგან არიან მთვრალია,
- ჩემთანა თქვენი ხსენება დიდი ცოდვა და ბრალია, -
გული ექმნების ლომისა და მერმე დევთა ძალია».
15
ქლიავმან უთხრა: «იკვეხით, არა ხართ ჩემი დარია,
ყველა უგვარო შეყრილხართ, ცუდი გაქვსთ საუბარია,
ამ ცოტას ხნისა სიცოცხლე რა თქვენი საკვეხარია?
უფრო უყვარვარ ყველასა, ვარ მათი სანუკვარია».
16
სხალმან თქვა: «მეცა მაუბნეთ - არა ვარ თქვენი დარია,
ჩემი ხე თეთრად აყვავდეს, გაეღოს გულის კარია,
როდეს მწიფობა მოვიდეს, ერთმანეთს უთხრან: «მარია»
ავადმყოფს ვარგებ, და მთელსა შაქრად გაუხდეს პირია».
17
ჭერამი იტყვის: «თქვენ ჩემსა ვერ იტყვით ვერას ძვირსაო,
ჩემი ხე თეთრად აყვავდეს, მსმელნი სხდეს მისსა ძირსაო,
როდესაც თვალი შეერთვის, მოინდომებენ ჭირსაო,
კაცი მჭამს - ჭირსა შეიყრის, მერმე მაგინებს ფირსაო».
18
ალიბუხარა იკადრებს: «მომჟავო ვარო მე დია,
წამლად მეძებენ ყველანი, არ მედარების მე ბია,
ყველა ტყუიან ჩემთანა: კვინჩხო, რას იარებია?
დრამით ამწონენ ვაჭარნი, მე მაქვს ასეთი ბედია».
19
აწ უნაბი მოახსენებს: «ჩემი ქება თქვენ რა სთქვითა?
ყირმიზი ვარ ლალივითა და მკურნალი მე თავითა,
აქიმები დამეძებენ, ზღვას შედიან სულ ნავითა,
ჩემთან ყველა ცუდი რამ ხართ, შეიმოსნით თქვენ შავითა».
20
შინდი იტყვის: «შემოდგომას ჩემი არის გახარება,
ყველას უწინ ავყვავდები, კაცი ჩემკენ იარება,
ყირმიზობით ლალსა ვჯობვარ, არსად მინდა მე ტარება,
სანუკვარად ისეთი ვარ, ყველამა თქვას ნეტარება».
21
ფშატმან თქვა: «ნეტამც იკადროთ თქვენ ჩემი შემოხედვაო!
საჭმელად შესაქცევარი. ხელს მოუჭირებ ჰხედაო,
მზის შუქი ასე დამაჭკნობს, ყველა მე მეტყვის «ბედ-აო»
ჩემის ყვავილის სურნელი ყველაყამ იცით ხედაო».
22
ლეღვი ამას მოგახსენებ: «ტკბილი ვარ და შვენიერი,
სამოთხიდამ გამოსული, მე ძირი მაქვს ნებიერი,
ქრისტე ღმერთმან მომიწონა, მე საჭმელად მომყო პირი,
თუ გაძღების ჩემით კაცი, მოეცემის მაშინ ფერი».
23
მალაჩინ სხალი იკადრებს ხელმწიფურისა ენითა:
«ყოვლის ხილისა უფროსი, საჭმელად შაქრად მთელითა,
არავის დაგედარები - სიმართლე თქვენცა ჰქენითა! -
ყველა ხართ კაცის ურგები, მუცელს აავსებთ სენითა».
24
კომში იტყვის: «მოისმინეთ, თუ რას ვიტყვი ჩემს ქებასა;
ხესა თეთრად ავაყვავებ, ბამბას მოვართმევ დედასა,
როს გავყვითლდები, სუნი მაქვს, მე მუშკ-ამბარი მბერავსა,
სანუკვარი ვარ სუფრისა, ყოველი მსმელი მხედავსა».
25
ხურმა ბრძანებს: «ჩემო ძმანო, მე თქვენი ვარ ხელმწიფეო,
ნახეთ ჩემი გემო, სიტკბო, მჭამელთათვის სიეფეო,
ასრე ძვირად ვიშოვები - ძლივ მიშოვნის მე მეფეო,
ინდოეთით გამოსული, ტირილით ცრემლთა მჩქეფეო».
26
თურინჯი ბრძანებს: «არ მინდა მე კაცთა ქებანიაო,
ხელმწიფეთ სანუკვარი ვარ, არ მაქვს მე კლებანიაო,
ყვითლად მომიბამს ჩემი ხე, არა მაქვს ზოგანიაო,
ნურვინ მედრებით, არა ვარ თქვენი ძმა, არც დანიაო».
27
აწ ნარინჯი მოგახსენებ: «არც მე ვარ უარესია,
ჯერ ვარ სამოთხით მოსული, მერმედ ხელმწიფედ ესია,
ზამთრით, ზაფხულით ჩემი ხე მწვანე და მშვენიერია,
ყველას უყვარვარ სულითა, არა ვარ წამად ბერია».
28
ლიმონ იტყვის: «სიმჟავითა არვინა ხართ ჩემი დარი,
მაგრამ ფერი მეც კარგი მაქვს, ამითა ვარ თქვენი დარი,
ჩემი წვენი წამალია, არ ტყემალთან დასადარი,
თქვენ ამისი სწორი რა გჭირსთ? - ჩემს მჭამელს აქვს ავი ქარი».
29
პანტაცა სხალი ერევის: «მუდამ ვარ ხმელი ჩირაო,
ყოვლი ნადირი მე მეძებს: დათვი, ღორი და სირაო,
სოფლად მივქონდე ურმითა, არვინ გაიღოს ქირაო,
შავი ვარ და დამჭნარი ვარ, მე არ მივარგა პირაო».
30
კვინჩხი იტყვის: «შენ რას ამბობ? შავი ვარ და მარგებელი,
ჩემს ხეზედა ბულბული ზის, შენ მოგძებნის ყოვლი მელი,
ავადმყოფსა მოუხდები, და კაცი მჭამს მერმე მთელი,
სიმდაბლითა ნუ მიწუნებ, მე არა ვარ აგრე ბელი!»
31
ფისტა იტყვის: «თხილო, შენ ხარ ავის გვარით გამოსული,
კბილისათვის მაწყინარი, შენ გამოგდის ავი სული,
მე ვარ კაცის შემაქცევი, მწვანე არის ჩემი გული,
პირი სრულად გაშლილი მაქვს, არ ამომდის ავი სული».
32
წიფელი გაებაასა ფისტას, თხილსა და კაკალსა:
«თქვენი ლაყაფი ცუდია, დავეგვანები მე ლალსა,
კუბოში ვზივარ, გამოვალ - ზამთრივ ვახარებ მელასა,
მაღალს ხეზედან ვასხივარ, არ თუ დაბალსა თელასა».
33
კუნელი იტყვის: «მე თქვენში ვერა მჯობია ხილია,
როს ავყვავდები, მას უკან წითელი ვარ და ლბილია,
მაგრამ საჭმელად ცუდი ვარ, არა მაქვს ავი ჩრდილია,
ყოვლი ფრინველი წამიღებს, არა მჭამს ტურა, მგელია».
34
დათვი-თხილა უკან მისდევს: «მეც აქა ვარ ხილიაო!
ღორი, დათვი, მელა, მგელი - ჩემთვის ყველა ლხინიაო,
მამძებნიან, მიპოვნიან - ჩემს ქვეშ წვანან მთელიაო,
რკოვ და წიფელო, რას ლაყბობთ? - ნურც ფერობას ელიაო».
35
რკო და წიფელი გაიბრჭვნენ, არვინ ახსენეს მრთელია,
რკო ამას იტყვის: "მრთელი ვარ, ჩემით გაძღების ღორია,
კაცთა საჭმელად მეძებენ, მე შემამტყორცონ ტორია,
ვინცა სჭამს წიფელს, გულს დასწვავს, ჭირი არა აქვს შორია».
36
ასკილი ეტყვის კუნელსა: «ვაი შენ, ცუდათ ჰქარაო,
მე ვარ კარგი და ლამაზი ენად მოყბედი ჩქარაო,
ჩემი ყვავილი შენა გჯობს, მზესა არ დავიფარაო,
შემოდგომაზე მწიფე ვარ, ქალ-ყმანი მოვლენ ფარაო».
37
აწ ნუში იტყვის: «ამითა ვერ იტყვით ჩემსა ძვირსაო,
ჩემი ხე წითლად აყვავდეს, ლხინია მისსა ძირსაო,
კბილისა მატკინარი ვარ, მით მაგინებენ ფირსაო,
წამლად, საჭმელად კარგი ვარ, ამით ვჯობივარ ხილსაო».
38
პური და ღვინო გაიბრჭვნენ, არც ერთი არას იტყვისა;
პურმან ეს უთხრა ღვინოსა: «ყველანი შენთვის ყმუისა,
თუ ჭირვეული არ იყო, მე ვიტყვი შენთვის უისა,
ჩემით გაძღების ქვეყანა და ნახვა ჩემი სურისა».
39
ღვინომ უთხრა: «შენმა მზემან, პურო, გრილი ხარ დიაო,
მამწონს შენი სიბარაქე და ღერო შენის ხისაო,
მრავლად გამოვა ნაყოფი, ყველასთვის მითქვამს მეაო,
განა არ იცი, უჩემოდ შენი არ წაღმა სვიაო?
40
ორივ ერთად შევიყარნეთ; ყოვლს სულდგმულს ჰშვენის ფერია,
ხელმწიფენი და გლახაკნი - ჩვენგნით იხარებს მთელია,
ბაღი, ბაღჩა და ხილები სახსენებელად ჩვენია,
ჭკვიანი ხელად გარდიქცეს, უჭკვოს მიეცეს სენია».
